The Oxford Book of Latin Verse Part 33

testis cui niueum quondam percussit Adonem uenantem Idalio uertice durus aper.

illis fama ipsum iacuisse paludibus; illuc diceris effusa tu, Venus, isse coma.

sed frustra mutos reuocabis, Cynthia, manis: nam mea quid poterunt ossa minuta loqui?

LYGDAMVS

43-2? B.C.

_184. He dreams that Neaera is false to him_

DI meliora ferant, nec sint mihi somnia uera, quae tulit hesterna pessima nocte quies.

ite procul, uani, falsumque auert.i.te uisum: desinite in n.o.bis quaerere uelle fidem.

diui uera monent, uenturae nuntia sortis uera monent Tuscis exta probata uiris: somnia fallaci ludunt temeraria nocte et pauidas mentes falsa timere iubent: et natum in curas hominum genus omina noctis farre pio placant et saliente sale?

et tamen, utc.u.mque est, siue illi uera moneri mendaci somno credere siue solent, efficiat uanos noctis Lucina timores et frustra immeritum pertimuisse uelit, si mea nec turpi mens est obnoxia facto nec laesit magnos impia lingua deos.

iam Nox aetherium nigris emensa quadrigis mundum caeruleo lauerat amne rotas, nec me sopierat menti deus utilis aegrae: Somnus sollicitas deficit ante domos.

tandem, c.u.m summo Phoebus prospexit ab ortu, pressit languentis lumina sera quies.

hic iuuenis casta redimitus tempora lauro est uisus nostra ponere sede pedem.

non illo quicquam formosius ulla priorum aetas, heroum nec uidet ulla domus.

intonsi crines longa ceruice fluebant, stillabat Syrio myrtea rore coma.

candor erat qualem praefert Latonia Luna, et color in niueo corpore purpureus, ut iuueni primum uirgo deducta marito inficitur teneras ore rubente genas, ut c.u.m contexunt amarantis alba puellae lilia, ut autumno candida mala rubent.

ima uidebatur talis inludere palla: namque haec in nitido corpore uestis erat.

artis opus rarae, fulgens testudine et auro pendebat laeua garrula parte lyra.

hanc primum ueniens plectro modulatus eburno felicis cantus ore sonante dedit: sed postquam fuerant digiti c.u.m uoce locuti, edidit haec dulci tristia uerba modo: 'salue, cura deum: casto nam rite poetae Phoebusque et Bacchus Pieridesque fauent: sed proles Semelae Bacchus doctaeque sorores dicere non norunt quid ferat hora sequens: at mihi fatorum leges aeuique futuri euentura pater posse uidere dedit.

quare ego quae dico non fallax accipe uates quodque deus uero Cynthius ore feram.

tantum cara tibi quantum nec filia matri, quantum nec cupido bella puella uiro, pro qua sollicitas caelestia numina uotis, quae tibi securos non sinit ire dies et, c.u.m te fusco Somnus uelauit amictu, uanum nocturnis fallit imaginibus, carminibus celebrata tuis formosa Neaera alterius mauult esse puella uiri, diuersasque suas agitat mens impia curas, nec gaudet casta nupta Neaera domo.

a crudele genus nec fidum femina nomen!

a pereat, didicit fallere si qua uirum.

sed flecti poterit: mens est mutabilis illis: tu modo c.u.m multa bracchia tende prece.

saeuus Amor docuit ualidos temptare labores, saeuus Amor docuit uerbera posse pati.

me quondam Admeti niueas pauisse iuuencas non est in uanum fabula ficta ioc.u.m: tunc ego nec cithara poteram gaudere sonora nec similis chordis reddere uoce sonos; sed perlucenti cantum meditabar auena ille ego Latonae filius atque Iouis.

nescis quid sit amor, iuuenis, si ferre recusas immitem dominam coniugiumque ferum.

ergo ne dubita blandas adhibere querelas: uinc.u.n.tur molli pectora dura prece.

quod si uera canunt sacris oracula templis, haec illi nostro nomine dicta refer: hoc tibi coniugium promitt.i.t Delius ipse; felix hoc alium desine uelle uirum.'

dixit, et ignauus defluxit corpore somnus.

a ego ne possim tanta uidere mala.

nec tibi crediderim uotis contraria uota nec tantum crimen pectore inesse tuo.

nam te nec uasti genuerunt aequora ponti, nec flammam uoluens ore Chimaera fero, nec canis anguinea redimitus terga caterua, cui tres sunt linguae tergeminumque caput, Scyllaque uirgineam canibus succincta figuram, nec te conceptam saeua leaena tulit, barbara nec Scythiae tellus horrendaue Syrtis; sed culta et duris non habitanda domus et longe ante alias omnes mitissima mater isque pater quo non alter amabilior.

haec deus in melius crudelia somnia uertat et iubeat tepidos inrita ferre Notos.

_185. From a Sickbed_

VOS tenet, Etruscis manat quae fontibus unda, unda sub aestiuum non adeunda Canem, nunc autem sacris Baiarum proxima lymphis, c.u.m se purpureo uere remitt.i.t humus.

at mihi Persephone nigram denuntiat horam: immerito iuueni parce nocere, dea.

non ego temptaui nulli temeranda uirorum audax laudandae sacra docere deae, nec mea mortiferis infecit pocula sucis dextera nec cuiquam trita uenena dedit, nec nos sacrilegos templis admouimus ignis, nec cor sollicitant facta nefanda meum, nec nos insanae meditantes iurgia mentis impia in aduersos soluimus ora deos; et nondum cani nigros laesere capillos, nec uenit tardo curua senecta pede: natalem primo nostrum uidere parentes, c.u.m cecidit fato consul uterque pari.

quid fraudare iuuat uitem crescentibus uuis et modo nata mala uellere poma manu?

parcite, pallentis undas quic.u.mque tenetis duraque sort.i.ti tertia regna dei.

Elysios olim liceat cognoscere campos Lethaeamque ratem Cimmeriosque lacus, c.u.m mea rugosa pallebunt ora senecta et referam pueris tempora prisca senex.

atque utinam uano nequiquam terrear aestu!

languent ter quinos sed mea membra dies.

at uobis Tuscae celebrantur numina lymphae et facilis lenta pellitur unda manu.

uiuite felices, memores et uiuite nostri, siue erimus seu nos fata fuisse uelint interea nigras pecudes promitt.i.te Diti et niuei lactis pocula mixta mero.

SVLPICIA

fl. 20 B.C.?

_186. Cerinthus' Birthday_

QVI mihi te, Cerinthe, dies dedit, hic mihi sanctus atque inter festos semper habendus erit.

te nascente nouum Parcae cecinere puellis seruitium et dederunt regna superba tibi.

uror ego ante alias: iuuat hoc, Cerinthe, quod uror, si tibi de n.o.bis mutuus ignis adest.

mutuus adsit amor, per te dulcissima furta perque tuos oculos per Geniumque rogo.

magne Geni, cape tura libens uotisque faueto, si modo, c.u.m de me cogitat, ille calet.

quod si forte alios iam nunc suspiret amores, tum precor infidos, sancte, relinque focos.

nec tu sis iniusta, Venus: uel seruiat aeque uinctus uterque tibi uel mea uincla leua.

sed potius ualida teneamur uterque catena, nulla queat posthac quam soluisse dies.

optat idem iuuenis quod nos, sed tectius optat: nam pudet haec illum dicere uerba palam.

at tu, Natalis, quoniam deus omnia sentis, adnue: quid refert, clamne palamne roget?

_187. To Phoebus: A Prayer in Sickness_

HVC ades et tenerae morbos expelle puellae, huc ades, intonsa Phoebe superbe coma.

crede mihi, propera: nec te iam, Phoebe, pigebit formosae medicas applicuisse ma.n.u.s.

effice ne macies pallentis occupet artus, neu notet informis candida membra color, et quodc.u.mque mali est et quidquid triste timemus, in pelagus rapidis euehat amnis aquis.

sancte, ueni, tec.u.mque feras quic.u.mque sapores, quic.u.mque et cantus corpora fessa leuant: neu iuuenem torque, metuit qui fata puellae uotaque pro domina uix numeranda facit.

interdum uouet, interdum, quod langueat illa, dicit in aeternos aspera uerba deos.

pone metum, Cerinthe; deus non laedit amantis.

tu modo semper ama: salua puella tibi est.

nil opus est fletu: lacrimis erit aptius uti, si quando fuerit tristior illa tibi.

at nunc tota tua est, te solum candida sec.u.m cogitat, et frustra credula turba sedet.

Phoebe, faue: laus magna tibi tribuetur in uno corpore seruato rest.i.tuisse duos.

iam celeber, iam laetus eris, c.u.m debita reddet certatim sanctis laetus uterque focis.

tunc te felicem dicet pia turba deorum, optabunt artes et sibi quisque tuas.

_188. In Sickness: to Cerinthus_

ESTNE tibi, Cerinthe, tuae pia cura puellae, quod mea nunc uexat corpora fessa calor?

a ego non aliter tristis euincere morbos optarim quam te si quoque uelle putem.

at mihi quid prosit morbos euincere, si tu nostra potes lento pectore ferre mala?