The International Auxiliary Language Esperanto Part 69

EXERCISE 28.

_Suffixes -IG- and -IG-_ (see par. 280).

(1) En la kota vetero mia vesto forte malpurigis; tial mi prenis broson kaj purigis la veston. (2) Li paligis de timo kaj poste li rugigis de honto. (3) Li fiancigis kun fraulino Berto; post tri monatoj estos la edzigo; la edziga soleno estos en la nova pregejo, kaj la edziga festo estos en la domo de liaj estontaj bogepatroj. (4) Tiu ci maljunulo tute malsagigis kaj infanigis.

(5) Post infekta malsano oni ofte bruligas la vestojn de la malsanulo. (6) Forigu vian fraton, car li malhelpas al ni. (7) Si edzinigis kun sia kuzo, kvankam siaj gepatroj volis sin edzinigi kun alia persono. (8) En la printempo la glacio kaj la nego fluidigas. (9) Venigu la kuraciston, car mi estas malsana. (10) Li venigis al si el Berlino multajn librojn. (11) Mia onklo ne mortis per natura morto, sed li tamen ne mortigis sin mem, kaj ankau estis mortigita de neniu; unu tagon, promenante apud la reloj de fervojo, li falis sub la radojn de veturanta vagonaro kaj mortigis. (12) Mi ne pendigis mian capon sur tiu ci arbeto; sed la vento forblovis de mia kapo la capon, kaj gi, flugante, pendigis sur la brancoj de la arbeto. (13) Sidigu vin (au, sidigu), sinjoro! (14) La junulo aligis al nia militistaro, kaj kurage batalis kune kun ni kontrau niaj malamikoj.

TRANSLATION 28.

(1) In the muddy weather my coat became very dirty; therefore I took a brush and cleaned the coat. (2) He became (or grew) pale with (from) fear and afterwards he blushed (reddened) with shame. (3) He became engaged to (with) Miss Bertha; in (after) three months will be the marriage; the wedding ceremony will be in the new church, and the marriage festival will be in the house of his future parents-in-law.

(4) This old man became quite foolish and childish. (5) After an infectious disease they often burn the clothes of the patient. (6) Send away your brother, because he hinders us. (7) She was married to her cousin, although her parents wished to marry her to (with) another person. (8) In the spring (the) ice and (the) snow melt. (9) Send for (fetch, lit., cause to come) the doctor, for I am ill. (10) He obtained (caused to come to him) many books from (out of) Berlin.

(11) My uncle did not die (by) a natural death, but he nevertheless did not kill himself, and also was killed by no one; one day, walking by the rails of a railway, he fell under the wheels of a travelling train and came to his death. (12) I did not hang my cap on this shrub; but the wind blew away the cap from my head, and it, in flying, got hung up on the branches of the shrub. (13) Seat yourself (or, be seated), sir! (14) The young man joined (lit., became to) our army, and courageously fought together with us against our enemies.

EXERCISE 29.

_Suffix -IL-_ (see par. 281).

(1) La trancilo estis tiel malakra, ke mi ne povis tranci per gi la viandon, kaj mi devis uzi mian posan trancilon. (2) Cu vi havas korktirilon, por malstopi la botelon? (3) Mi volis slosi la pordon, sed mi perdis la slosilon. (4) Si kombas al si la (_or_, siajn) harojn per argenta kombilo. (5) En somero ni veturas per diversaj veturiloj, kaj en vintro ni veturas per glitveturilo. (6) Hodiau estas bela frosta vetero, tial mi prenos miajn glitilojn kaj iros gliti. (7) Per hakilo ni hakas, per segilo ni segas, per fosilo ni fosas, per kudrilo ni kudras, per tondilo ni tondas, per sonorilo ni sonoras, per fajfilo ni fajfas. (8) Plumo estas skribilo, kaj inksorbilo estas mola papero, kiun oni uzas por sorbi au sekigi la inkon.

TRANSLATION 29.

(1) The knife was so blunt that I could not cut the meat with it, and I had to use my pocket knife. (2) Have you a corkscrew to open (unstop) the bottle? (3) I wanted to lock the door, but I had lost the key. (4) She combs (to herself) her (the) hair with a silver comb. (5) In summer we travel by various vehicles, and in winter we travel by a sledge. (6) To-day is fine, frosty weather, therefore I shall take my skates and go skating (to skate). (7) With a hatchet we chop, with a saw we saw, with a spade we dig, with a needle we sew, with scissors we clip, with a bell we ring, with a fife (whistle) we fife (whistle). (8) A pen is a writing implement, and blotting paper is soft paper which we use to absorb or dry the ink.

EXERCISE 30.

_Suffix -UM-_ (see par. 285).

(1) Malfermu la fenestron por aerumi la cambron. (2) Ciuj hundoj en nia urbo devas porti busumojn. (3) Cu vi havas butonumilon por butonumi miajn botojn ? (4) La lavistino lavis miajn kolumojn kaj manumojn. (5) Li acetis nazumon. (6) Si portadas ventumilon, per kiu si ventumadas sin. (7) Vi ne busumis (estas busuminta) vian hundon. (8) Gustumu tiun ci viandon, kaj diru al mi, cu gi estas bona au ne. (9) La kalkanumoj de viaj botoj estas tro altaj.

(10) Oni lotumis al mi dek du akciojn en la nova kompanio.

(11) Mi ne povis plenumi miajn promesojn, car mi havis tiom da aliaj aferoj por decidi. (12) La laktumo de haringo estas bongustajo.

TRANSLATION 30.

(1) Open the window to air the room. (2) All dogs in our town have to wear muzzles. (3) Have you a b.u.t.ton-hook to b.u.t.ton my boots? (4) The washerwoman washed my collars and cuffs. (5) He bought a pince-nez.

(6) She carries (about) a fan, with which she keeps fanning herself.

(7) You have not muzzled your dog. (8) Taste this meat, and tell me whether it be good or not. (9) The heels of your boots are too high.

(10) They allotted me twelve shares in the new company. (11) I could not fulfil my engagements, for I had so many other matters to settle.

(12) The soft roe of a herring is a tasty morsel (thing).

EXERCISE 31.

_Prefixes DE-, DIS-, FOR-_ (see par. 287).

(1) Malfelico ofte kunigas la h.o.m.ojn, kaj felico ofte disigas ilin.

(2) Mi dissiris la leteron kaj disjetis giajn pecetojn en ciujn angulojn de la cambro. (3) La prefiksoj DE-, DIS-, kaj FOR- ciuj montras ian forigon au disigon, ekzemple:--Kiam ni disbatis la muron kaj disjetis la fortikajeton, tiam la malamikoj dejetis la armilojn kaj forkuris. (4) La infano renversis la inkujon kaj disversis la inkon sur mian naztukon. (5) Li estas forkurinto, tial ke li ne revenis al sia regimento je la templimo de sia forpermeso.

(6) Li demetis la capelon, kiam li eniris (en) la cambron. (7) Kelkaj patrinoj debrustigas siajn infanetojn pli frue, ol aliaj. (8) Li dissutis la sablon sur la plankon. (9) La servistino senordigis (dismetis) miajn librojn tiamaniere, ke mi ne povis trovi tiun, kiun mi bezonis.

TRANSLATION 31.

(1) Misfortune often unites men, and happiness often separates them.

(2) I tore up the letter and threw away its fragments into all corners of the room. (3) The prefixes DE-, DIS-, and FOR- all denote some sort of abstraction or separation, for example:--When we beat down the wall and demolished the fort, then the enemy threw down their (the) weapons and fled (ran away). (4) The child upset the inkstand and spilled the ink over my handkerchief. (5) He is a deserter (a runaway), for he did not return to his regiment at the expiration of his leave of absence (permission to be away). (6) He took off his (the) hat when he entered the room. (7) Some mothers wean (take from the breast) their infants earlier than others. (8) He scattered the sand on the floor. (9) The maidservant disarranged my books, so that I could not find the one (that which) I wanted.

EXERCISE 32.

_Prefixes EK- and RE-_ (see pars. 288, 290).

(1) Li donis al mi monon, sed mi gin tuj redonis al li. (2) Mi foriras, sed atendu min, car mi baldau revenos. (3) La suno rebrilas en la klara akvo de la rivero. (4) Li venos al mi morgau, por ke mi redonu al li la librojn. (5) Si ekridis, kaj poste reekbruligis la kandelon. (6) Tuj kiam mi ekkantis, la infaneto ekdormis, kaj redoninte gin al gia patrino, mi revenis domen. (7) Mi ne povas akcepti vian afablan inviton, car ia malsaneto min retenas en mia cambro. (8) Spegulo rejetas la radiojn de lumo, tuj kiam ili ekfalas sur gin. (9) Mi eksaltis de surprizo, kiam la pilko subite resaltis de la muro. (10) Kiam Johano reprenis la libron, kiun mi redonis al li, li diris, ke gi estas malpura, sed mi respondis, ke gi ne estis bonstata (tiam), kiam mi gin ricevis.

TRANSLATION 32.

(1) He gave money to me, but I immediately gave it back to him. (2) I am going away, but await me, for I shall soon return (come back).

(3) The sun is reflected in the clear water of the river. (4) He will come to me to-morrow, in order that I may return him the books.

(5) She began to laugh, and then re-lighted the candle. (6) Directly (immediately when) I began to sing the baby fell asleep, and having returned it to its mother, I returned home. (7) I cannot accept your kind invitation, because (an, some kind of) indisposition is keeping me (is retaining me) to (in) my room. (8) A mirror throws back the rays of light directly they begin to fall upon it. (9) I started with surprise when the ball suddenly bounded back from the wall.

(10) When John took back the book which I returned to him, he said that it was (is) dirty, but I replied that it was not in a good state (then) when I received it.

EXERCISE 33.

_Prefixes MAL-, NE-, SEN-_ (see par. 289.)

(1) Mia frato ne estas granda, sed li ne estas ankau malgranda; li estas de meza kresko. (2) Li estas tiel dika, ke li ne povas trairi tra nia mallarga pordo. (3) Haro estas tre maldika. (4) La nokto estis tiel malluma, ke ni nenion povis vidi ec antau nia nazo. (5) Tiu ci malfresa pano estas malmola, kiel stono. (6) Malbonaj infanoj amas turmenti bestojn. (7) Li sentis sin tiel malfelica, ke li malbenis la tagon en kiu li estis naskita. (8) Mi forte malestimas tiun ci maln.o.blan h.o.m.on. (9) La fenestro longe estis nefermita; mi gin fermis, sed mia frato tuj gin denove malfermis. (10) Rekta vojo estas pli mallonga, ol kurba. (11) La tablo staras malrekte kaj kredeble baldau renversigos. (12) Li staras supre sur la monto kaj rigardas malsupren sur la kampon. (13) Malamiko venis en nian landon.

(14) Oni tiel malhelpis al mi, ke mi malbonigis mian tutan laboron.

(15) Lia filo mortis kaj estas nun malviva. (16) La korpo estas morta, la animo estas senmorta. (17) La fremdulo sidigis neinvit.i.te, kaj tuj ekparolis tute senceremonie. (18) Mi povis nur neregule sendi mian filon en lernejon, tial la lernejestro ciam plendadis pri lia neakurateco, neatento, kaj neordinara nekapableco.

(19) La vitro estas rompigema, kaj estas neeble gin fervoje sendi senriske (au, sen risko). (20) Tiu ci objekto estas senutila, sed gi ne estas malutila. (21) Neniu estas senmakula. (22) Li estas tre nemodesta, kaj lia tromemfido estas senlima, sed li ne estas malmodesta.

TRANSLATION 33.

(1) My brother is not tall (large), but he is not either (also) short (small); he is of medium growth. (2) He is so stout (thick) that he cannot go through our narrow door. (3) A hair is very thin. (4) The night was so dark that we could see nothing even before our nose. (5) This stale bread is hard as a stone. (6) Bad children love to torment animals. (7) He felt himself so unhappy that he cursed the day in which he was born. (8) I strongly despise this vile (ign.o.ble) person.

(9) The window had long been unclosed; I closed it, but my brother immediately opened it again. (10) A direct way is shorter than a curved one. (11) The table stands aslant, and probably (credibly) will soon upset. (12) He stands above upon the mountain and looks down below upon the field. (13) An enemy came into our country. (14) They so hindered me that I spoiled my whole work. (15) His son died, and is now dead. (16) The body is mortal (of death); the soul is immortal (without death). (17) The stranger sat down uninvited, and at once began to speak without ceremony. (18) I could only irregularly send my son to (in) school, therefore the headmaster (schoolmaster) was always complaining of (concerning) his unpunctuality, inattention, and unusual incapacity. (19) Gla.s.s is fragile, and it is impossible to send it by rail without risk. (20) This article is useless, but it is not harmful. (21) No one is immaculate. (22) He is very consequential, and his self-conceit is unbounded, but he is not presumptuous.

EXERCISES ON SIMILAR WORDS